Coaching draait om persoonlijke ontwikkeling op fysiek, geestelijk, emotioneel of spiritueel vlak. De coach ondersteunt de coachee hierin met verschillende technieken en methoden. Maar waarom is persoonlijke ontwikkeling belangrijk
Persoonlijke ontwikkeling is geen doel op zich. Het geeft je de instrumenten waarmee je je beter staande kunt houden in het leven en waarmee je je belangrijkste doelen in het leven kunt vinden én bereiken. Als je jezelf ontwikkelt, geeft je jezelf meer kansen op succes in het leven.
En hoe ziet succes er voor jou uit? Welk deel van je visie op succes komt uit jou eigen ideeën voort, en welk deel heb je (bewust of onbewust) uit je omgeving overgenomen? En hoe kom je hier achter? Ook deze vragen zul je beter en scherper kunnen beantwoorden via persoonlijke ontwikkeling.
Persoonlijke ontwikkeling helpt je om succesvol, autonoom, krachtig, evenwichtig te zijn en om een inspiratie voor anderen te kunnen zijn. Het geeft je de middelen om leiderschap te tonen, om te creëren, om weerbaar te zijn.
Introductie van Scheppingskracht
Scheppingskracht is het vermogen om consequentie te veroorzaken, om iets neer te zetten dat de flow van gebeurtenissen op kleinere of grotere schaal verandert, of om iets te creëren dat meer is dan de som der delen. Het is afbreken wat niet meer levensvatbaar is én in het leven roepen van datgene wat wél levenskracht heeft. Het is creatie én vernietiging. Scheppingskracht vergt moed, kracht, thymos, betrokkenheid, verantwoordelijkheid.
Daar waar creativiteit of innovatie dingen maakt, daar maakt scheppingskracht impact.
Bij creativiteit of innovatie herschikt men de omgeving, bij scheppingskracht is men de verandering.
Scheppingskracht is, in tegenstelling tot wat de naam misschien suggereert, geen religieus concept. Het gaat om het vermogen om betekenisvolle consequentie te veroorzaken. Het gaat verder dan creativiteit. Daar waar creativiteit bijvoorbeeld een schilderij of een muziekstuk oplevert, daar levert scheppingskracht een daad op die kleinere of grotere rimpelingen oplevert in het weefwerk van het leven zelf.
Orde & Chaos
Scheppingskracht roept datgene in het leven dat eerst alleen als pure potentie bestond. Vóór een scheppingsdaad, bestaat datgene wat gecreëerd wordt alleen als potentie, noodzakelijkerwijs te midden van alle andere potenties. Dit complex aan potenties is chaos, namelijk dat wat zonder orde, zonder vorm, zonder sturing, zonder intentie, of wat dan ook is. Om met Friedrich Georg Jünger te spreken:
“Chaos ist in lebendiger Bewegung; bald ruht er in regungsloser Stille, bald erregt er sich zu wütendem, tobendem Aufruhr. Er ist ordnungslos und für die Anschauung etwas Wirres, unteilbar ineinander Gemengtes, das nicht zu sondern und zu ordnen ist. Das, woraus alle Ordnungen hervorgehen, kann nicht selbst schon geordnet sein.”(1)
en
“Chaos ist von unerschöpflicher Fruchtbarkeit; die große Fruchtbarkeit hat etwas Chaotisches. Auch wird er dadurch, daß sich Gestalten aus ihm lösen und Ordnungen aus ihm hervorgehen, nicht gemindert; er schrumpft nicht zusammen.”(2)
Chaos existeert los van de mens en los van het leven zelf. Volgens zowel de Griekse als de Germaanse mythologie gaan de krachten van chaos vooraf aan en zijn een preconditie voor de goddelijke krachten van Orde. Orde en Chaos zijn dus ook geen dualisme, geen these en antithese. Er is een oorzakelijk verband tussen beide. Chaos is datgene waaruit Orde voortvloeit, maar tevens ook datgene wat een eeuwige bedreiging ervoor vormt. Chaos laat zich niet beteugelen en ook niet programmeren. De mythen laten dit goed zien. Om de Orde te beschermen leveren de goden in de mythes enerzijds eeuwig strijd tegen de titanische krachten van chaos, en anderzijds gaan zij bij hen te rade over de aard van de wereld.
Chaos is onontwarbaar, ondoorzichtig, onvoorstelbaar, en duister. Wie scheppingskracht wil ontwikkelen, moet chaos onder ogen durven komen. Laag voor laag zal je je bestaande voorstellingen aan de kant moeten leren zetten. De chaos moet je met fysieke, mentale en spirituele moed tegemoet treden, je gekozen moraal opofferend.
Scheppingskracht is destructie en creatie. De creatie is een Entbergen (3) uit de Chaos, dat evengoed een deel van het zijnde is als de bestaande structuren, en de Orde überhaupt. Destructie is feitelijk een Verbergen, een verbanning uit de bestaande structuren, en uit de Orde.
Scheppingskracht veroorzaakt veranderingen in de manier van in-de-wereld-zijn. Doordat de scheppingsdaad niet primair op een ding gericht is maar op de persoon zelf, welke als consequentie echter wel een verandering in het gewordene kan veroorzaken, kan deze daad een verandering van gewaarworden betekenen. Hierdoor kan men de dingen anders vor-sich-stellen, en kan het Entborgene in een ander licht komen te staan.
Begripsverwarring
Orde ≠ structuur
Chaos ≠ wanorde
Wanneer ik spreek over Orde en Chaos als fundamentele principes van de wereld en het leven daarin, spreek ik van wezenlijk andere zaken dan structuur en wanorde.
Structuur is een specifieke vorm waarin Orde zich kan voordoen. Parlementaire democratie, de opbouw van computercode, of een tijdschema van openbaar vervoer zijn voorbeelden van een structuur. De overkoepelende principes zouden respectievelijk volksvertegenwoordiging, modulariteit, voorspelbaarheid kunnen zijn. Een overkoepelende principe boven deze drie kan dan bijvoorbeeld op zijn beurt beheersbaarheid zijn. Volksvertegenwoordiging is beheersbaarheid omdat het de machtuitoefening wil beheersen. Modulariteit is beheersbaarheid omdat dit het onderhoud beheersbaar maakt. Voorspelbaarheid is beheersbaarheid omdat duidelijk is wanneer welke bussen of treinen rijden. En beheersbaarheid is uiteindelijk een aspect van Orde.
Chaos is geen pure antithese van Orde. Hier is geen dualisme aan het werk. In zowel de Griekse als Germaanse mythologie is Chaos de oertoestand van de wereld. Het is een enorme gapende kloof, een alles omvattend niets. Chaos is vormloos. Chaos is het potentieel van alles dat is of had kunnen zijn. Het omvat alle Orde, zonder zelf Orde te zijn.
Kenmerken van Scheppingskracht
Om te komen tot een duidelijkere beschrijving van scheppingskracht, geef ik eerst een beschrijving van kracht in het algemeen. Wat kenmerkt in het algemeen een kracht?
1. Kracht heeft een grootte en richting.
2. Kracht is een grootheid die een voorwerp van ‘vorm’ of van snelheid/intensiteit kan veranderen.
3. Kracht betekent aanvankelijk (oergermaans) de lichamelijke (spierkracht) of geestelijke (geestkracht) voorwaarde voor bepaalde handelingen, en later ook de uitvoering van de handeling, de kracht uitoefenen.
Uitgaande van deze kenmerken, kan scheppingskracht in grotere lijnen als volgt worden gezien:
1. Scheppingskracht heeft een grootte die afhankelijk is van je fysieke, emotionele, geestelijke en spirituele vermogens en werkt in de richting van je levensmissie of levensdoel.
2. Scheppingskracht kan de vorm en intensiteit van de geest veranderen.
3. Scheppingskracht is de voorwaarde voor het meester worden over je eigen leven.
Gezien vanuit persoonlijke ontwikkeling is scheppingskracht een potentie die je in jezelf opbouwt. Dit leidt tot een vermogen tot het verrichten van daden die nu nog buiten je bereik liggen. Scheppingskracht is derhalve iets waarover je enerzijds als talent reeds beschikt en anderzijds iets dat je nog in jezelf moet ontwikkelen.
Het is een kracht die je moet opbouwen middels training en door fysieke, geestelijke, emotionele of spirituele weerstanden te overwinnen. Deze krachtopbouw en de overwonnen innerlijke weerstanden leveren je een grotere set aan mogelijke handelswijzen op. Je stelt jezelf hierdoor in staat om je eigen, hoogste idealen in jezelf gestalte te geven. Je daden zullen meer gewicht hebben. Uitgaande van deze gedachten levert dit de volgende definitie van scheppingskracht op.
SCHEPPINGSKRACHT
z.nw
1. Het vermogen om je hoogste idealen gestalte te geven in jezelf.
2. Het vermogen om betekenisvolle consequentie te veroorzaken.
3. Het vermogen om mythisch te handelen.
4. Het vermogen tot gericht entbergen uit Chaos dat gevoed wordt door het potentieel gewonnen uit zelf-meesterschap.
5. De voorwaarde voor het realiseren van persoonlijke groei.
Het vermogen om mythisch te handelen, behoeft enige toelichting. Mythos is de fundamentele waarheid van een volk over de wereld, het leven en de plaats die zij hierin innemen. Hiermee is mythos een poort naar die dingen die het dagelijkse overstijgen. Mythisch handelen betekent daden stellen die het vermogen hebben om invloed op het ontvouwen van mythos uit te oefenen, en dus invloed op het weefwerk van het leven uit te oefenen.
Gebruik van Scheppingskracht in Persoonlijke Ontwikkeling
Wat is nu de rol van scheppingskracht in persoonlijke ontwikkeling? Ik zal een aantal voorbeelden van deze rol geven in specifieke vragen die in persoonlijke ontwikkeling belangrijk zijn. Daarna zal ik een samenvattende omschrijving geven van het gebruik van scheppingskracht.
Je eigen lot meester worden
In je leven zijn er vele invloeden die op jouw leven inwerken. Ouders, je ruimere familie, scholen, je sociale omgeving, de eigenschappen en mentale predisposities die je van je (voor-)ouders erft, werkgevers, de tijdsgeest waarin je geboren wordt, en nog veel meer. Hoe meer je vanuit je gewoontes leeft, hoe meer je geleefd wordt. Je kunt pas meester worden over je eigen lot, wanneer je scherper leert kijken naar de patronen in je en om je heen. Om deze meesterschap te ontwikkelen zul je moeten leren om patronen te doorbreken die jouw leven ongunstig beïnvloeden, en hiervoor in de plaats nieuwe patronen vanuit andere fundamenten te bouwen. Dit is het vermogen om jouw hoogste, vrije idealen in jezelf gestalte te geven.
Creatieve kracht ontwikkelen
Het ontwikkelen van meer creatieve kracht is belangrijk om meer mogelijkheden in je leven te creëren die je dichter bij je doelen brengen. Deze creativiteit wordt gewoonlijk beperkt door barrières van moraal, door je afhankelijkheid van sociale goedkeuring, door principes waar allen zich aan conformeren zonder deze ter discussie te stellen enz. Een belangrijk deel van het ontwikkelen van je creativiteit ligt in het herkennen van deze barrières in jezelf en in je omgeving en deze te slechten ten gunste van ideeën die meer in lijn zijn met jouw doel en missie in je leven.
Leiderschap ontwikkelen
In onze samenleving vind je heel veel managers. Mensen die taken en processen overzien en deze naar de gevraagde doelstellingen begeleiden. Meestal ingebed in een set van regels, procedures en methoden die min of meer vaststaan. Het is goed dat dit er is, maar het is nog lang geen leiderschap. Een leider is iemand met een eigen visie, iemand die zijn eigen nek uitsteekt voor die visie, iemand die ook alleen durft te staan tegenover een groep, en iemand die voorop gaat in de strijd. Om waar leiderschap te ontwikkelen, zul je je eigen visie moeten ontdekken. Je zult je onafhankelijk van andermans goedkeuring moeten leren opstellen om meer vanuit je visie te kunnen handelen. Je zult je de krukken waarop je comfort zone rust, zoals je gewoonten of sociale conventies moeten leren terzijde te schuiven. Je zult moeten leren paden te banen waar nu alleen nog wildernis is. Je zult moeten leren het risico lief te hebben dat nodig is om je visie, alleen of met je team, te verwerkelijken.
Je levensmissie vinden en verwezenlijken
Voor sommige mensen volstaat het niet om thuis en op het werk de dagelijkse taken te verrichten. Sommige mensen willen meer dan eten, werken, hobby en slapen. Je leidt een leven dat niet echt voelt als het jouwe. Je kijkt naar de wereld om je heen en zoekt naar de betekenis van het leven, en vooral van jouw leven. De sleutel hiervan ligt in de realisatie dat betekenis niet iets is dat je aangereikt kan worden, maar dat je zelf aan de wereld onttrekt, iets dat je zelf op de wereld veroverd door je eigen, persoonlijke zoektocht.
De crux van het vinden van je levensmissie is dat je daden zelf hierdoor betekenis krijgen. Je leven wordt tot een ontvouwen van een weefwerk van betekenisvolle daden in de wereld, die hierdoor zelf mede gevormd zal worden.
Persoonlijke ontwikkeling betekent jezelf doen groeien. Het veronderstelt een beweging vanuit wie je nu bent naar wie je kunt zijn. Van hier uit breek je door je huidige kaders heen door nieuwe grond in jezelf te ontwikkelen, aangrenzend aan je huidige. Door nieuwe ideeën in jezelf in te bedden, door nieuwe routines in je leven te introduceren, of door reguliere training te volgen, breek je oude twijfels en ingesleten gedachten over jezelf af en bouw je nieuwe op. Dit samenspel van afbreken én opbouwen, gericht op jouw doel, is persoonlijke ontwikkeling. Scheppingskracht voedt dit proces door ervaring op te bouwen met het doorzien van je gewoonten, denkpatronen, handelswijzen, impulsen en invalshoeken en door het doorstoten naar nieuwe gronden. Dit levert je het vermogen om de persoonlijke groei die je zoekt te realiseren.
Hierbij is het ook belangrijk te realiseren dat je fysieke en geestelijke aspecten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Jouw innerlijke kern bestaat uit fysieke, emotionele, mentale en geestelijke aspecten die in een dynamisch geheel samenhangen. Voor een sterke persoonlijke ontwikkeling is een integrale benadering van vitaal belang zodat je een tekort in één aspect niet gaat overcompenseren met een ander aspect. Scheefgroei ondermijnt je vermogen om in balans en dus ook op koers te blijven op je groeipad.
Samenvattend
Als je meer uit je leven wil halen, zul je er zelf meer uit moeten halen. Het begint met in jezelf te zoeken naar dat wat jou vuur geeft en wat voor jou betekenis geeft aan jouw leven. Hiervoor bestaan echter geen quick fixes. Het pad naar het punt aan jouw horizon loopt via scherp kijken naar jezelf, oordelen welke aspecten je op wil veranderen, en vervolgens door te breken met de oude delen en hiervoor nieuwe te creëren. De kern is dat je je nieuwe zelf leert scheppen. Door training van fysieke, emotionele, mentale en geestelijke aspecten ontwikkel je de kracht die nodig is om jezelf te herscheppen. Dit vergt moed, toewijding, verantwoordelijkheid, opoffering en liefde voor datgene wat je voor ogen hebt in je leven. En je coach kan je helpen om zowel je daden als je gedachten op de nieuwe koers te krijgen.
Voetnoten:
1 Uit Griechische Mythen.
2 Uit Griechische Mythen.
3 Dit gaat om Entbergen en Verbergen volgens Heidegger, gekoppeld aan Friedrich Georg Jünger’s voornoemde beschrijving van Chaos.
